Η αξία της Επιστήμης (II) . The value of science(II). La valeur de la science (ΙΙ)

                                Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ.

Μια πολύ καθυστερημένη και διστακτική παρουσίαση.

Του Στέλιου Τσεκούρα, φυσικού στο 3ο ΓΕΛ Αγ. Δημητρίου.

          Μετά από την ευγενική χειρονομία του συνάδελφου Γιάννη Φιορεντίνου 

να 'ανεβάσει' την ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ στο blog αυτό, αποφάσισα να γράψω

τούτη την καθυστερημένη (αφού κλείνουν δεκατέσσερα χρόνια από την πρώτη

έκδοση του βιβλίου) και διστακτική (αφού αισθάνομαι μηδαμινός μπροστά στον

μεγάλο μαθηματικό) παρουσίαση μόνον διότι θαρρώ ότι όσα ακολουθούν

έχουν σημασία για κάποιον που θέλει να σκύψει πιο συστηματικά στο 

πολυσύνθετο, καινοτομικό και επαναστατικό έργο του γάλλου μαθηματικού.

          Δεν είναι απλό πράγμα να διαβάσει κανείς την ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ.

Δεν πρόκειται για εύκολο ανάγνωσμα, σαν και κείνα που διαβάζονται μέσα στο

τραίνο. Δεν μπορεί να ευχαριστήσει τον αναγνώστη όπως τον ευχαριστεί η  

λογοτεχνία (καλή  ή κακή). Πολλές φορές ο Poincare δίνει παραδείγματα από 

την Φυσική, την  Αστρονομία,  την Γεωμετρία, την Ανάλυση. Κινείται με

απίστευτη ευχέρεια σε όλα τα επιστημονικά αντικείμενα, είναι το ίδιο συναρ-

παστικός όταν περιγράφει τεχνικές καινοτομίες ή όταν εκφέρει απλούς συλλο-

γισμούς. Ένας μέσος αναγνώστης πρέπει να τον διαβάσει πάμπολλες

φορές, να τον συζητήσει με φίλους, με συναδέλφους, με μαθητές. Να αφήσει

την πρώτη εντύπωση να κατασταλάξει προτού να επιχειρήσει την δεύτερη

προσέγγιση.  Ο Poincare είναι σαν το καλό κρασί – όσο περισσότερο 

παλιώνει τόσο καλύτερο γίνεται!

          Άνθρωπος με ασυνήθιστη ευφυϊα, με σπάνια ακεραιότητα, με ζηλευτή 

ευρύτητα γνώσεων, με πνεύμα υποδειγματικά ανεξάρτητο δεν έζησε 

μια κοινή ζωή. Δύσκολο στις επαφές του, απαιτητικός τόσο από τους άλλους

όσο και από τον εαυτό του δεν δίσταζε να συγκρουστεί με οποιονδήποτε. 

Φημολογείται ότι όταν πήγε σε συνέδριο που είχε οργανωθεί προς τιμή του

στο Saint-Louis των Η.Π.Α, είπε στον αστρονόμο Hill καθώς τον χαιρετούσε:  

Κύριε Hill είσθε ο μόνος άνθρωπος γιά τον οποίο δέχτηκα να ταξιδέψω 

 στις Ηνωμένες Πολιτείες.

        Τούτη η απίστευτα ιδιοσυγκρασιακή προσωπικότητα μας άφησε κάμποσα

διδακτικά εγχειρίδια που παραμένουν ζωντανά και επίκαιρα ακόμα και στις μέρες

μας. O Shlomo Sternberg γράφει κάπου ότι Οι Παραδόσεις Ουράνιας Μηχανικής είναι από τα καλύτερα βιβλία για να μπεί κανείς στο αντικείμενο!

        Αποτελεί ευχής έργο ότι στην σημερινή εποχή των υπολογιστών και του 

Διαδικτύου πολλά από τα βιβλία του διατίθενται δωρεάν σε ψηφιακή μορφή 

(κυρίως στα γαλλικά, αλλά και στα αγγλικά). [Ψάξτε την συλλογή Gallica της 

Bibliotheque Nationale de France ...]. Τελειώνοντας κάθε βιβλίο του Poincare

ο αναγνώστης που  μελέτησε με προσοχή αισθάνεται μια απερίγραπτη άγρια 

χαρά. Διότι αντιλαμβάνεται ότι ο συγγραφέας επιδρά πράγματι στο μυαλό 

του και προσπαθεί να του το αλλάξει (όπως έλεγε ο Descartes)!

 

                                                                   Ηλιούπολη, 09/06/2011.

 

                           http://www.clmps2011.org/fileadmin/gabarit/img/poincare_web2011.jpg